HABER / YORUM – Her ebeveyn, çocuğuna iyi makus bir miras bırakır. Bu bazen bir ev-arsa olur. Bazıları hayattayken bir bilgelik aktarmayı başarır. Kimileri fikirleri / ön yargıları sonraki nesillere kalsın diye gayretler. Ben de bir babayım. Kızıma bıraktığıma emin olduğum bir miras var; o da Pearl Jam sevgisi.

Bilmeyenler için Pearl Jam (PJ) ABD’li bir rock kümesi. Bebekken klasik ninniler tükendiğinde kızımı PJ müzikleri ile uyutmuş olmamla başlayan süreç üzerinden 13-14 yıl geçti. Onun artık kendi oluşturduğu Spotify listelerinde benim bile az bildiğim PJ yapıtları mevcut.

Bu fazlaca ferdî girişin habere dair bir nedeni var. Pearl Jam bugünlerde ABD’nin politik gündeminde yoğunlukla yer almakta. Küme, Mart ayında pandemi nedeniyle tüm konserlerini 2021 yılına ertelemişti. Bu konserler ortasında (bizim de heyecanla beklediğimiz) Avrupa turnesi de vardı. Lakin hayranlarının neden Pearl Jam’e bu kadar bağlı olduğunun karşılıklarından biri de ABD turnesi dahilinde iptal ettiği konserlerinde gizli. Yalnızca müziğiyle değil politik duruşuyla da tanınan kümenin üç ‘salıncak eyaletteki’ (swing states*) konserleri birebir vakitte ‘Oy verin’ kampanyası fonksiyonu görecekti. Konserler ertelenmiş olabilir lakin ABD’de seçimler yaklaşırken küme politik kaslarını çalıştırmaya devam ediyor.

(swing states*: Demokrat ya da Cumhuriyetçiler tarafından kazanılabilecek, oyların yakın olduğu eyaletler için kullanılan politik terim)

Kümenin solisti Eddie Vedder, ‘Eğer biz salıncak eyaletlerde sevilen bir grupsak demek ki biz yalnızca ilerici insanlara çalmıyoruz. Orada da büyük bir kitlemiz var’ diyerek Pearl Jam’in seçimin sonucuna karar verebilecek seçmenlere ulaşma potansiyelinin altını çiziyor.

Küme, ‘PJ Votes’ isimli bir politik oluşum ile hayran kitlesini oy vermeye ikna etmeyi umuyor. Birinci albümü Ten’i 1991 yılında çıkaran küme, kitlesinin büyük kısmının 40 yaşlarında olduğunun farkında. (Bknz ben.) Bu bireylerin halihazırda oy verme ihtimalinin yüksek olduğunu düşünen PJ, her hayranından üç arkadaşına ulaşarak hem kayıt olmaya hem oy vermeye ikna etmesini talep ediyor.

Pearl Jam’in uğraşını başka şöhret-odaklı haydi oy verin oluşumlarından ayıran en değerli fark ise yeni medya politik kampanyaların müsaadeden gitmesi. Facebook’a politik reklam veren olarak kaydolan küme, elini de korkak alıştırmayarak yalnızca evvelki hafta reklamlara 17 bin dolar harcadı.

Kümenin aktivizmi ise aslında kurulma yıllarına dayanıyor. 1992’de Seattle’da seçmen kaydı yapmak için bir konser düzenlemişlerdi. Fakat birebir aktivizmi ve isyanı müziklerinde, müzik kelamlarında bulmak da mümkün.

Pearl Jam’in bilhassa 2020’nin başında çıkardığı son albümü ‘Gigaton’ın kıymetli bir kısmı ABD Lideri Donald Trump’a ayrılmıştı.

Kümenin Mart 2018’de çıkardığı “Can’t Deny Me” müziği da anti-Trump müziklerden biriydi.

MÜZİKTE AKTİVİZM GELENEĞİ

Müzik dünyası içinde her periyot seslerini yükselten, insanları etkileyen isimler göze çarpıyor. Bu isimler yalnızca dinleyicileri değil farklı sanatkarları da etkileyerek bir kartopu tesiri yaratabiliyor.

Pearl Jam’i en çok etkileyen isimlerden olan Neil Young ise bilhassa George Floyd’un öldürülmesinin akabinde yükselen aktivizmle ilgili, “İnsanların sesi büyüyecek, büyüyecek ve büyüyecek. Bugünün gençlerinin 60’lardakiler üzere bir maksadı var. Otoritenin görmediklerini görüyorlar, iklim krizini umursuyorlar, eşitliği umursuyorlar ve her renkten ırktan insanın bir arada yaşayabilmesini istiyorlar. Beşerler toplumsal medya ve müzikle bir ortaya gelecek” tabirlerini kullanırken pası günümüzün yıldızlarına atıyor: “Lady Gaga üzere insanlara muhtaçlığımız var. 80 milyon takipçiye sahip. Bir duruş göstermeli ve takipçilerine bilgiyi ulaştırmalılar.”

Bu dileğin bir karşılığı da mevcut aslında. Taylor Swift ve Billie Eilish üzere toplumsal medyanın en tanınan sanatkarları -Özellikle de Swift- kitlesi ile politik manada en cesurca konuşan isimlerden biri.

Swift’in 29 Mayıs’ta ‘Yağma başlarsa ateş etme de başlar’ yazan Trump’a verdiği ve ‘Seni Kasım’da oylarımızla göndereceğiz’ diye biten cevap iki milyondan fazla beğeni almıştı.

64 milyon takipçili 18 yaşındaki Eilish de, Trump’tan maske takmasını küfürlü tabirlerle rica eden 71 yaşındaki Bruce Springsteen de müziğin politik lisanını kullanmaya devam eden örnekler ortasında.

Twitter’da ‘Politik görüşlerin ortaya çıkana kadar hayranındım. Müzik benim kutsalım ve müzik dinlerken duymak istediğim son şey politik saçmalıklar’ formunda bir reaksiyon alan Rage Against The Machine’nin (Makinenin Karşısındaki Öfke) gitaristi Tom Morello’yu da bu listeye eklemek mümkün. Morello’nun yerine cevabı ise bir hayranı vermiş ve aslında bu yazının iştigal alanını uzun mühlet evvel özetlemişti:

“Hangi ‘makine’ye karşı olduğunu düşünmüştün? Bulaşık makinesine mi?”

Sözcü