Geçen ay içerisinde Çin ve Rusya’dan gelen açıklamalar dünyayı umutlandırmış lakin birebir vakitte da büyük bir tartışmayı da beraberinde getirmişti… İki ülkenin gerekli testleri yapmadan ve şimdi net bir sonuç almadan aşı üretiminde bu kadar “aceleci” davranması ve umut verici açıklamalarda bulunması bilim dünyasında tansiyona sebep olmuştu.
Sahiden de hem Çin’in hem de Rusya’nın aşı konusundaki açıklamalarının akabinde bilim insanları bu aşıların aslında tesirli olamayabileceği sonucuna vardı. Reuters’a konuşan bilim insanları geliştirilen aşıların tip-5 adeno virüsü yani daha çok kullanılan ismiyle Ad5’i baz aldığını ve bunun da soğuk algınlığı ve gripte kullanıldığını duyurdu.
Bilim insanları Ad-5 bazlı aşıların uzun yıllardır kimi enfeksiyonlara karşı kullanıldığını ama bunların çok yaygın olmadığını duyurdu. Bu aşı, zararsız hastalık taşıyıcıları virüsle gayret için genlere ulaştırıyor ve hücreler de bağışıklık sistemini güçlendirerek gerçek virüsle gayret ediyor. Ama birçok beşerde Ad5 antikoru olduğunu açıklayan uzmanlar, bağışıklık sisteminin, corona virüsüyle gayret yerine bu “hastalık taşıyıcılarla” gayret ettiğini söyledi. Bu durumda da aşının tesiri daha da azalacak.
MUVAFFAKIYET İHTİMALİ YÜZDE 40
Çin’in CanSino Biologics’in geliştirdiği ve Çin ordusu tarafından onaylanan aşı Ad5’in modifiye edilmiş versiyonu. Wall Street Journal, geçen hafta içerisinde Cansino Biologics’in kimi ülkelerle bu aşının “acil durum onayı” için görüştüğünü yazmıştı.
Öte yandan Rusya’nın Ağustos ayının ortasında duyurduğu ve Moskova’daki Gamaleya Enstitüsü tarafından onaylanan aşı Ad5 bazlı. Bahisle ilgili açıklama yapan Johns Hopkins Üniversitesi’nde vazifeli bilim insanı Anna Durbin, “Ad5 beni endişelendiriyor zira birçok insanın bağışıklığı var. Stratejilerini bilmiyorum fakat bu aşının tesiri yüzde 70 bile olmayacak tahminen yüzde 40 olacaktır lakin hiç olmamasından iyidir” dedi.
“OXFORD’UN AŞISI DAHA ÜSTÜN”
Oxford Üniversitesi ve AstraZeneca’nın geliştirdiği Covid-19 aşısı şempanzelerdeki adeno virüsünü baz alırken Johnson & Johnson’ın geliştirdiği aşı ise Ad26 isimli daha ender bir yapıyı baz alıyor.
CanSino için bir devir çalışan ve Kanada’daki McMaster Üniversitesi’nde misyonlu Dr. Zhou Xing de, “2011’de tüberküloz aşısı için Ad5 bazlı bir aşı üzerinde çalışmıştık. Oxford’un geliştirdiği aşı başkalarına nazaran daha üstün gözüküyor. CanSino’nun aşısında yüksek dozda Ad5 taşıyıcı kullanılırsa bu kullanan bireyde yüksek ateşe sebep olabilir ve bu durum da genel olarak aşıya karşı bir kuşku uyandırabilir” dedi.
HIV’YE SEBEP OLUYOR ARGÜMANI
Öte yandan bilim insanları Ad5 bazlı aşının HIV’ye davetiye çıkarabileceğini duyurdu… 2004 yılında Merck & Co. tarafından Ad5 bazlı HIV aşısı denemelerinde evvelce bağışıklığı yüksek olanların AIDS’e sebep olan virüse daha elverişli hale geldiğini ortaya çıkarmıştı.
Ortalarında ABD’li ünlü bilim insanı Dr. Anthony Fauci’nin de yer aldığı 2015 imzalı bir diğer makalede ise bu aşının yan tesiri yalnızca HIV aşısında görülüyordu. Lakin risk oranının yüksek olduğu ülkelerde yapılan Ad5 bazlı aşı denemelerinde incelemenin yakından izlenmesi gerektiği belirtildi.
Sözcü
