CHP’nin bilim insanları, meslek örgütleri temsilcileri ve siyasetçilerden oluşturduğu CHP Covid-19 Müracaat Konseyi tarafından yapılan yazılı açıklamada; pandeminin gidişatı hakkında bilgi verildi ve tahlil teklifleri sunuldu. Mart ayından görülen birinci hadiseden bugüne iktidarın pandemi yönetmek yerine algı yönettiği tabir edilen açıklamada, oluşturulan Bilim Şurası’nın aldığı kararların kamuoyuyla paylaşılmadığı ve sürecin şeffaf yönetilmediği belirtildi.
“21 BİN 084 VATANDAŞIMIZIN VEFAT ETTİĞİ TESPİT EDİLMİŞTİR”
Heyetin salgınla uğraşta halk sıhhati ismine kapsamlı bir tahlil önerisi paketine acil gereksinimi tespit ettiğini ve bu kapsamda 5 başlıklı “Acil Aksiyon Planı” hazırlandığı aktarılarak şu tabirler kullanıldı:
“CHP Covıd-19 Müracaat Heyeti, pandeminin gerçek boyutuna dair sağlıklı değerlendirmeler yapılmasının başarılı bir pandemi idaresinin ayrılmaz kesimi olduğundan hareketle, bu hafta gerçekleştirdiği toplantıda, 11 Büyükşehir ve 9 Vilayet Belediyemizden alınan dataları değerlendirmiştir.
Bu değerlendirmede, Mart ayından 24 Kasım 2020 tarihine kadar covıd-19 ve bulaşıcı hastalık sebebiyle bu vilayetlerde toplam 21 bin 084 vatandaşımızın vefat ettiği tespit edilmiştir. Birebir tarihler ortasında Sıhhat Bakanlığı ise 12 bin 511 vatandaşımızın covıd-19 sebebiyle ömrünü yitirdiğini raporlamıştır. Hazırlanan Acil Hareket Planı kurumsal işleyişten bütüncül bir sıhhat ve toplumsal siyasetine, sıhhat işçilerinin korunmasından aşıya kadar kapsamlı tahlil teklifleri içermektedir. Durumun vahametine dikkat çeken Konsey, Sıhhat Bakanlığı başta olmak üzere iktidarı vakit kaybetmeden bu teklifleri uygulamaya koymaya çağırmaktadır.”
“ACİL AKSİYON PLANI”
Acil Hareket Planı’nda sunulan teklifler şöyle:
BİLGİLERDE ŞEFFAF OLUNMALI: Tedbirlerin aktifliğinin ölçülmesi, izlenmesi ve muhtaçlığa nazaran tekrar tasarlanabilmesi için gerçek bilgiler şeffaf biçimde kamuoyuyla paylaşılmalıdır. Pandeminin başlangıcından bu yana il/ilçe merkezlerine nazaran tüm doğrulanmış olgular ve vefatlar ile salgına ait sıhhat göstergeleri açıklanmalıdır. Bu datalar üzerinden salgının seyri bilimsel bir perspektiften ortaya konulmalıdır.
BİLİM KONSEYİ KARARLARI AÇIKLANMALI: Bilim Şurası toplantılarının kararları Bilim Heyeti üyeleri ortasından seçilecek ‘Bilim Şurası Sözcüsü’ tarafından topluma açıklanmalıdır.
MESLEK ÖRGÜTLERİ KATILMALI: Hem merkezi seviyede hem de vilayetlerde, meslek örgütlerinin, sıhhat alanındaki sendikaların ve mahallî idarelerin karar verme süreçlerine iştirakleri sağlanmalıdır. Bu maksatla tüm vilayet hıfzıssıhha şuralarında ve vilayet pandemi şuralarında sıhhat meslek örgütlerinin temsil edilmeleri acele olarak sağlanmalıdır. Oluşturulacak lokal COVID-19 İzleme Konseyleri bölgesel bilgileri kamuoyuyla paylaşmalı, bölgesel gereksinim farklılıklarını ortaya koymalı ve toplumsal dayanak programları tasarlamalıdır. Vilayet hıfzıssıhha konseylerinin mahallî gerçeklikleri göz önüne alarak yerelden tedbir, takip ve idaresinin araçlarını oluşturması sağlanmalıdır. Bölgesel stratejiler geliştirilirken bir yandan da farklı yaş kümelerine, bilhassa 65 yaş üstü ve 20 yaş altına dönük uygulanan tedbirlerin aktifliği bilimsel olarak kıymetlendirilerek siyasetler tasarlanmalıdır.
HALKA KARŞILIKSIZ GELİR DAYANAĞI İLE KAPANMA SAĞLANMALI: Toplumsal devlet gerekliliği olarak halka kapanma sürecinde direkt ve karşılıksız gelir dayanağı verilmesi koşuluyla virüsün en uzun kuluçka mühleti olan en az 14 gün boyunca kesintisiz olarak “kapanma” sağlanmalıdır. Kapanma, mecburî ihtiyaçlar için açık kalması gereken işyerleri dışında bütün kamu ve özel bölüm kuruluşlarını kapsamalıdır. Çiftçilerin kapanmadan muafiyetleri özel kaide ve zorunluluklar gözetilerek ve net bir halde tanım edilerek uygulanmalı, üretim sırasında ve dışındaki tüm ömür alanlarında kısıtlamalara ve önlemlere uymaları sağlanmalıdır. Kapanma lakin şartları oluşturulduktan sonra, halkı paniğe sevk etmeyecek biçimde ve temel muhtaçlıklarını rahatlıkla karşılayacaklarının garantisi sağlandıktan sonra kamuoyuna duyurulmalıdır. Yine açılma bilimsel dataların ışığında planlanmalıdır.
AVM’LER KAPANMALI: Öncelikli olarak, havalandırma ve yoğunluk nedeniyle bulaş kaynağı olmaları nedeniyle Alışveriş Merkezleri (AVM) ve kalabalık buluşma yerlerinin tümü süratle kapatılmalıdır. İzolasyona tabi olan hastaların iaşe ve temel harcamalarının Vilayet Hıfzısıhha Kanunu uyarınca kamu tarafından karşılanması sağlanmalıdır.
İLAÇLAR TEMİN EDİLMELİ: Hastalık teşhisi netleştiği an ilaçların bekletilmeden temini sağlanmalıdır. İzolasyona tabi olan ve meskende tedavi edilen hastalara, aktif ve sürdürülebilir meskende sıhhat hizmeti sunulmalıdır. Bilimsel olarak desteklenmeyen ve yan tesirlerine dair çalışmalar şimdi tamamlanmamış ilaçların kullanımı durdurulmalıdır. COVID-19 tedavisinde etkisiz olduğu kanıtlanmış, yan tesiri yüksek ilaçların kullanımına devam edilmemelidir. Hastalar için dertli ve ucu çok meçhul bir süreçte tasayı yönetmek için muhtaçlık duyulan ruh sıhhati gözetici takviye düzenekleri kurulmalıdır. Şahsî müdafaa ekipmanlarının niteliğinin azalıyor olduğu göz önüne alınarak bu durumu engelleyici düzenleme ve denetlemeler Bakanlık tarafından yerine getirilmelidir.
HASTANELERİN BORCU İÇİN KAYNAK YARATILMALI: Hazine ve Maliye Bakanlığı ivedilikle devlet ve üniversite hastanelerinin borç batağından kurtarılması için kaynak aktarmalıdır. Kent hastanelerinin açılması sırasında kapatılan hastaneler çabuk olarak açılmalı, kapasite planlaması yapılmalıdır. Özel hastanelerin ağır bakım sistemleri kamunun kullanımına açılmalı, hasta yatışları vilayet bazında merkezi olarak yönetilmeli ve kamu hizmetine katkı vermeleri için gerekli mukaveleler süratle yapılmalıdır. Ertelenen sıhhat hizmetlerinin sağlanabilmesi için kimi hastanelerin COVID-19/pandemi hastanesine dönüştürülmesi, kimi hastanelerin de salt COVID-19 dışı hastalara ağırlaşması sağlanmalıdır.
SIHHAT ÇALIŞANLARINA RUTİN TEST YAPTIRILMALI: Başta sıhhat çalışanları olmak üzere Dünya Sıhhat Örgütü’nün önerisi ışığında risk altındaki şahıslara rutin aralıklarla test yapılmalı, test sayıları arttırılmalı ve yaygınlaştırılmalıdır. Laboratuvarlarda standardizasyon sağlanmalıdır. Filyasyon çalışmalarının hakikat yürütülebilmesi için bu bahiste gereksinim duyulan insan kaynağının acil eğitimlerle yetiştirilmesi sağlanmalıdır. Filyasyon sırasında sağlanan bilgiler kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Araştırma ve bilimsel çalışmalar yapabilmenin Sıhhat Bakanlığı’nın müsaadesi dışında üniversitelerde de yapılabileceği, özgür bilimsel çalışma ortamı sağlanmalıdır. Sıhhat eğitiminin tüm alanları başta olmak üzere tüm yükseköğrenim kurumlarındaki belirsizlikler ve eğitim aksaklıkları giderilmelidir.
SAĞLIKÇILARIN ATAMASI YAPILMALI: Sıhhatte, toplumsal hizmetlerde ve sıhhat çalışanlarının güvenliğini de sağlayacak biçimde işçi açıkları giderilmelidir; atanamayan tüm sağlıkçıların ataması gerçekleştirilmelidir. Sıhhat çalışanlarının barınma ve ulaşım muhtaçlıkları giderilmelidir. Talep eden sıhhat çalışanlarına kamu – özel misafirhaneleri tahsis edilmelidir. Sıhhat kuruluşlarında çalışanlara pandemi mühletince toplu taşımadan fiyatsız yararlanma, filyasyon takımlarında çalışanlara ise meskenlerinden alınıp/bırakılma imkanı sağlanmalı; pandemi sürecinde kamu araç filosu sıhhat çalışanlarının muhtaçlıkları için kullanılmalıdır.
EK ÖDEMELER VERİLMELİ: Sıhhat çalışanlarına kelam verilen ek ödemeler hakkaniyet gözetilerek ve üniversiteler ile özel bölümde çalışanları da kapsayacak biçimde acele olarak ödenmelidir. Yüksek enfeksiyon riski ve çok iş yükü altında çalışan sıhhat çalışanlarının alanda yaşadıkları adaletsiz ek ödemeler, mobbing, şiddet, semptom göstermesine karşın çalıştırılmaları vb. sıkıntıların giderilmesine yönelik düzenlemeler yapılmalıdır.
MESLEK HASTALIĞI SAYILMALI: Sıhhat işçileri için COVID-19 ivedilikle meslek hastalığı olarak kabul edilmelidir. COVID-19 nedeniyle enfekte olan ve hayatını kaybeden sıhhat çalışanlarının sayısı, mesleklere nazaran tam ve şeffaflıkla paylaşılmalıdır.
REFİK SAYDAM HIFZISSIHHA ENSTİTÜSÜ TEKRAR AÇILMALI: Grip aşısına dair Sıhhat Bakanlığı ivedilikle kâfi aşı alımına dönük adımları atmalıdır. Türkiye’de yapılan koronavirüs aşı çalışmalarına kamu dayanağı sağlanmalıdır. Ülkemizde beşerler için yine aşı üretilebilmesinin sağlanması emeliyle hem bulaşıcı hastalıklara karşı savaşımda bilimsel bir araştırma merkezi hem de aşı AR-GE ve üretim merkezi olarak “Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü” tekrar açılmalıdır. Ülkemiz siyasetçi ve yöneticileri tarafından, DSÖ’nün COVID-19 aşısının fiyatsız olması ve aşıyı geliştiren şirketlere yapılacak ödemeler ve öteki masrafların belirli bir gelir düzeyinin üzerindeki ülkeler tarafından karşılanması ve ülkelerin güçleri nispetinde oranlanarak bu ödemelere katkı sunmaları için yürüttüğü çalışmaların desteklenmesi istikametinde ilgili memleketler arası kuruluş ve ülkelere davet yapılarak gerekli diplomasi yürütülmelidir. Bu mevzu hem dünya hem Türkiye ölçeğinde odunsuz savunulmalıdır.
Sözcü
