Eylül ayında The Cut için bir makale kaleme alan model ve aktris Emily Ratajkowski, 20 yaşındayken fotoğrafçı Jonathan Leder tarafından fotoğraf çekimi esnasında cinsel atağa maruz kaldığını açıklamıştı. Ünlü model yazısında, Leder’ın o gün çektiği çıplak polaroid fotoğrafları müsaadesiz olarak galerilerde sergilediğini ve kitabına bastığını da öne sürmüştü.

New York Times’a açıklamalarda bulunan öteki bayanlar da Leder ile benzeri tecrübeler yaşadıklarını anlattı. Lakin öncelikle orjinal öyküyü hatırlamakta yarar var.

Ratajkowski, kitabın çıkışından kısa bir müddet sonra 30 Kasım 2016’da mevzuyla ilgili olarak “Jonathan Leder tarafından yayımlanan fotoğraflar hakkında, kendisinin reklamını yapmamak ismine, topluma açık bir platformda konuşmamak için direniyordum. Lakin yetti” tabirlerini kullanmış ve şunları şöylemişti:

“Bu kitap ve içindeki görseller kanunlara alışılmamış. Müsaadem olmadan bu fotoğrafların kullanılması savunucusu olduğum görüşün tam karşısında duruyor. Cinselliklerini ve vücutlarını ne vakit ve nasıl paylaşacaklarına bayanlar karar verir.”

“Kendimi paparazzilerin merceklerinden görmeye, kendime aynada bakmaktan daha aşinayım. Ve imajımın, yansımamın bana ilişkin olmadığını öğrendim.” -Emily Ratajkowski (Fotoğraf: Depo Photos)

Leder ise Ratajkowski’nin menajeri Natalie Smith ile bir mukavele imzaladığını öne sürmüş ve belgeyi New York Times’a sunmuştu. Bunun üzerine Ratajkowski, menajerinin rastgele bir evrak imzalamadığını belirtirken avukatlarının da dokümandaki imzanın düzmece olduğunu tespit ettiğini belirtti.

Tüm bu süreci takip eden Kathleen Sorbara da 2013’te Leder ile gerçekleştirdiği iki fotoğraf çekimini anımsadı ve New York Times ile irtibata geçti. 18 yaşında çekilen fotoğraflarının üzerinden 7 yıl geçmişti.

Sorbara, artık bir iş bayanı olarak mesleğini sürdürürken hala o fotoğrafların kolay bir internet aramasıyla ulaşılabilir olmasından muzdarip. Leder’ın ismini Instagram’da etiketlerde aradığında karşısına çıkan fotoğraflarının yanı sıra bir Japon firmasının fotoğraflarını tişörtlere basıp sattığını görünce Sorbara, “Bunun bir sonu olmalı” diye düşündü: “Bu ahlaksız. Sanatsal bir projede bir iş birliği yaptığınızda karşılıklı bir inanç bağı oluyor bilhassa kendi çıplak vücudunuz de projenin bir parçasıysa…”

Ratajkowski’nin makalesine geri döndüğümüzde genç model Leder’ın eşi ve iki çocuğuyla yaşadığı meskende gerçekleşen çekimden sonra Leder’ın verdiği şaraplar nedeniyle sarhoş olduğunu ve Leder’ın kendisini taciz ettiği o günü tüm dehşetli ayrıntılarıyla aktarıyordu. Bu şoke eden tabirlerin akabinde Leder aleyhindeki tezlerin da sayısı arttı. Şikayetler, fotoğrafların daima olarak kamuya açık mecralarda kullanılmasından tacize kadar geniş bir yelpazede toplanıyor.

Leder, tezler hakkında bir yanıt vermedi. Daha evvel Terry Richardson, Bruce Weber, Mario Testino ve Patrick Demarchelier üzere ünlü fotoğrafçılar da suçlamalara maruz kalmıştı. Leder olayında olanın tersine bu isimler hakkında açılmış bir dava bulunmuyor.

New York Times’a, Leder’ın eski eşi ve Leder’ın çıkardığı Jacques isimli mecmuanın genel yayın direktörlüğünü yapan Danielle Hettera ve aktris Nola Palmer da konuştu. İki isim de yaşadıkları baskı ve taciz süreçleri ile yaşadıkları kaygıyı aktarıyordu.

‘KENDİNİ SATIN ALMAK…’

Tüm cüretiyle hususa dikkat çeken Emily Ratajkowski’nin yazımıza da bahis olan The Cut için yazdığı makalede, tüm bu skandalın yanında, başlığa çıkan husus ise bir modelin kendi görseline ne vakit sahip olabileceği konusu.

“Buying Myself Back: When does a model own her own image?” / “Kendimi Geri Satın Almak: Bir model ne vakit kendi ‘imajının’ sahibi olur?”

Polonya asıllı İngiliz model, bir paparizzinin çektiği fotoğrafını Instagram’da paylaştığı için foto muhabirinin kurumu tarafından 150 bin dolarlık bir telif davasının tarafı olduğunu anlatıyordu. Yüzünü kapatan dev bir çiçek taşıdığı esnada fotoğraflanan Ratajkowski, bu fotoğrafı ilgi alımlı bulup Instagram öyküsünde “sonsuza kadar modum” sözüyle paylaşmıştı. Fotoğrafı kullanırken tahribat yaptığı için 150 bin dolar pahasında bir dava ile karşı karşıya kalan ünlü model şöyle yazdı:

Bu epey absürt olay ve çarpıcı paragrafın yanı sıra genç model başından geçen bir öbür farklı olayı daha aktarıyordu.

INSTAGRAM POSTLARINDAN TABLOLAR YAPMAK…

Tanınan kültür trollemesi için yola çıkan Richard Prince isimli sanatçı, 2014’te “Instagram Tabloları” isminde bir stant açmıştı. Stanttaki görsellerin tamamı, ünlülerin Instagram paylaşımlarının dev kanvaslara basılmış hallerinden ibaretti.

Erkek arkadaşıyla standa davet edilen Emily Ratajkowski, kendi fotoğrafını da stantta buldu. Nasıl hissetmesi gerektiğini bilmiyordu lakin erkek arkadaşının da dediğine gör bu türlü bir sanat projesinde yer almak gurur verici olsa gerekti. Richard Prince kıymetli bir sanatçıydı.

UCLA’de sanat okumuş olan Emily Ratajkowski de bunun farkındaydı fakat foto modellik ile para kazanan biri olarak fotoğrafının sergilenmesi ve inanılmaz bir meblağa satılıyor olması epeyce değişik bir durumdu. Sergilenen Instagram paylaşımı için 80 bin dolar isteniyordu. Ünlü model bu farklı durumu şöyle aktarıyor:

Konu bahis “tabloyu” bir koleksiyoner satın aldı lakin Richard Prince, Emily Ratajkowski’nin bir öbür fotoğrafını daha sanat yapıtına dönüştürdü. Genç model, bir koleksiyonerin satın almasını daha garip bulduğu için Sports Illustrated’da çıkan ve Instagram hesabından paylaştığı bir fotoğrafına erkek arkadaşıyla yarı yarıya bölüşerek 80 bin dolar ödedi. Elbette tablo, yalnızca fotoğraftan ibaret değildi. Görselin altında Richard Prince’in paylaştığı yorum da yer alıyordu.

Kulağa absürt gelen bu öykülere karşın, tabloda resmedilen yahut fotoğrafı çekilen bir modelin çıkan sonuçta ne kadar ve nasıl hak sahibi olacağı konusunda tartışma uzun bir müddettir devam ediyor. Bu noktada, bu devasa dal içerisinde yapılacak mukaveleler bağlayıcı olarak öne çıkmakta.

Sözcü