Google hazırladığı özel Doodlelar ile sanatkarları, bilim insanlarını ve siyasi bireyleri anmaya devam ediyor. Bu isimlerde biri de Aliye Berger oldu. Ömrü boyunca dünyanın çeşitli kentlerinde on iki özel stant açan, kırk sekiz karma standa katılan Aliye Berger, Google’da Doodle olmasının akabinde merak konusu oldu.
ALİYE BERGER KİMDİR?
Aliye Berger, 24 Aralık 1903 yılında doğdu.
Türkiye’nin birinci kazıma ve oyma gravür sanatçılarındandır. İsmini geniş sanat etraflarına birinci kere 1954’te Yapı Kredi Bankası’nın düzenlediği fotoğraf yarışında birinci seçilerek duyuran sanatçı, dışa vurumcu oyma baskıları ile tanınır.
Babası Kabaağaçlızade Mehmed Şakir Paşa, annesi Giritli Sare İsmet Hanım’dır. Müellif Halikarnas Balıkçısı ile ressam Fahrünnisa Zeyd’in kardeşi; seramik sanatkarı Füreya Koral, tiyatrocu Hoş İhtilal ile ressam Nejat İhtilal’in teyzesidir.
Google’ın Aliye Berger için hazırladığı Doodle
Notre Dame de Sion Fransız Lisesi’nde eğitim gördü. Fotoğraf ve piyano dersleri aldı. 1924’te Türkiye’de bulunan Macar keman virtüözü ve pedagog Karl Berger’den ders aldı. Münasebetleri aşka dönüşen çift, yirmi üç yıl birlikte yaşadı.
1935’ten 1939’a kadar Berlin ve Paris’te kardeşi Fahrünnisa Zeyd’in yanında kalarak sanat hareketlerini izledi. 1947’de Karl Berger’le evlenen Aliye Berger, altı ay sonra eşini kaybedince Londra’ya giderek John Buckland Wright’in atölyesinde heykel ve gravür çalıştı, 1951’de Türkiye’ye 150 gravür ile dönerek birinci ferdî standını açtı.
Milletlerarası Sanat Eleştirmenleri Derneği’nin 1954’te İstanbul’da toplanan kongresi nedeniyle Yapı Kredi Bankası’nın düzenlediği “İş ve İstihsal” bahisli yarışta “Güneşin Doğuşu” isimli birinci yağlı boya çalışmasıyla birincilik mükafatını kazandı. Sanatçı, sonraki yıl 2. Tahran Bienali’nde ikincilik mükafatını aldı.
Aliye Berger desen ve yağlı boya fotoğraflar yaptıysa da çoğunlukla oyma baskı tekniğinde, siyah-beyazın orta tonlarında yapıtlar verdi. Zımpara kağıdı, kasap kağıdı ve tülbenti gereç olarak kullanan sanatçı günlük ömrün kalıplarını, İstanbul’un çeşitli köşelerini bazen gerçekçi, bazen de fantastik biçimde, özgün bir lirizm ve dışavurumculukla yansıttı. Hayatı boyunca dünyanın çeşitli kentlerinde on iki özel stant açtı, kırk sekiz karma standa katıldı.
Sanatçı, 9 Ağustos 1974’te Büyükada’da hayatını kaybetti.
Vefatından sonra yapıtları çeşitli seferler sergilenmiştir. En büyükleri, 16 Ekim- 1 Kasım 1975 tarihleri ortasında İstanbul Devlet Hoş Sanatlar Akademisi’nde düzenlenen stant ile Yapı Kredi Bankası’nın 11 Şubat-6 Mart 1988 tarihleri ortasında düzenlediği sergidir. Sanatkarın İstanbul Fotoğraf ve Heykel Müzesi’nde dört, Albertina Müzesi’nde de üç yapıtı sergilenmektedir. 117. yaş gününde Google tarafından doodle yapılarak hatırlandı.
Sözcü
