Ulusal kahraman ve İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün kızı Özden Toker konutunun kapılarını SÖZCÜ HaftaSonu’na açtı. Bodrum’daki mütevazı yazlığında buluştuğumuz Özden Toker beni içten bir şefkat ve şahane bir zarafetle ağırladı. Çay, poğaça ve kek ikram etti. Sade ve şık bir kıyafetle objektifimizin karşısına geçti.
Özden İnönü Toker, SÖZCÜ HaftaSonu için Gökmen Ulu’ya konuştu.
Mevhibe ve İsmet İnönü, çocukları Erdal, Ömer ve Özden ile…
BÖBÜRLENME YOKTU: Ben doğduğum vakit babam Başbakan’dı, ondan sonra Cumhurbaşkanı oldu, muhalefet liderliği yaptı. Daha evvelden Kurtuluş Savaşı kahramanı, Lozan kahramanı. Ben bütün babalar benim babam üzere zannederdim. Tüm bunlara dair bir böbürlenme içinde değildi.
Ömer İnönü, Özden Toker, İsmet İnönü, Mevhibe İnönü ve Erdal İnönü.
BABAM BUNU KAFAMIZA SOKTU
EŞİT BÜYÜDÜK: Mevkisi ne olursa olsun, bizi paşa çocukları yahut Cumhurbaşkanı çocukları olarak değil, İsmet İnönü’nün çocukları olarak yetiştirdi. Biz sınıf farkı olmadan, bütün vatandaşlarımız üzere eşit çocuklar olarak büyüdük. Devlet okullarında okuduk. Hiçbir vakit öbür arkadaşlarımızdan bir üstünlüğümüz olmadı. Aslında Cumhuriyet bu. Babam bunu başımıza soktu.
Özden Toker’in lise yılları…
HAYATINI PAYLAŞTI: Onunla her vakit gurur duyduk. Benim gözümde ülkü bir babaydı. Bizi her vakit hayatın içinde tuttu. Hayatını bizimle paylaştı. Eğitimimize itina gösterir, derslerimizle ilgilenirdi. Birlikte eğlenirdik. Babamdan müzik sevgisini aldık. Spor yapardı, denize girerdi. Daima bir arada cet binerdik.
SOFRA BİRLİĞİ: En önemsediği sofra birliğiydi. Sıkıntısı ki; “İnsanların 24 saat içinde yapacakları çok işleri oluyor lakin 1 saatlerini ailelerine ayırıp sofra başında bir ortaya gelmeleri lazım. Çocuklarınız sizi tanısın, siz çocuklarınızı tanıyın. Yoksa vakit geçiyor ve birbirinize külliyen yabancılaşıyorsunuz, birbirinizi anlamıyorsunuz. O hale gelmemek lazım.”
İsmet İnönü, Mevhibe İnönü, kızları Özden Toker, damatları Metin Toker, torunları Gülsün ve Nurperi.
TARTIŞARAK HALLEDERDİK: Daima bize arkadaş olmaya çalıştı. Babam bize bir şey söylediğinde ya da biz bir şey istediğimizde onu tartışarak hallederdik. Erdal ağabeyim fizikçi olmak istedi, Ömer ağabeyim mühendis olmak istedi, ben de Metin Toker’le evlenmek istedim. Bu bahislerde babam bizi daima hür bıraktı.
İsmet İnönü ve gazeteci damadı Metin Toker.
TARİHİ GENÇ JENERASYONLARA AKTARIYOR
2002’de eşi Metin Toker’i kaybeden Özden Hanım hala yılda 15-20 bin ziyaretçinin gezdiği Pembe Köşk’te ikamet ediyor. Özden Toker, ziyaretçilere Atatürk’ü, İnönü Ailesi’ni, Cumhuriyet’i ve kazanımlarını anlatmaya devam ediyor.
Atatürk ve en yakın çalışma arkadaşı İnönü.
“NİHAYET BİR KIZIM OLDU PAŞAM”
İsmet Paşa’nın doğumunu, “Nihayet bir kızım oldu paşam” diyerek Mustafa Kemal Atatürk’e haber verdiği Özden Hanım, 7 Şubat 1930’da Pembe Köşk’te geldi dünyaya. Çankaya İlkokulu ve Ankara Kız Lisesi’nden sonra Ankara Üniversitesi, Lisan ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı Kısmı’nı bitirdi. Edinburgh Üniversitesi’nde çalışma yaptı. İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı olduğu devri (1938-1950) Çankaya Köşkü’nde geçiren Özden Hanım, 9 Şubat 1955’te, Akis Mecmuası’nın sahibi Gazeteci Metin Toker ile evlendi. Demokrat Parti iktidarı periyodunda, Akis’teki yazıları nedeniyle eşinin hapsedildiği iki farklı süreçte, kaleme aldığı makale, haber ve anılar, yaptığı röportajlar ile dergiye katkıda bulundu. Gülsün Bilgehan, Nurperi ve Güçlü isimlerinde üç çocuk annesi olan Özden İnönü Toker, kurucuları ortasında olduğu İnönü Vakfı’nın 1992’den beri başkanlığını yapıyor.
KONUTTA 5 VAKİT NAMAZ KILINIRDI
Özden Hanım, hem annesinin hem de babasının ailelerinde geleneklerine bağlı olarak yetiştiğini belirtiyor… “Evimizde her vakit beş vakit namaz kılındı, Ramazan’da oruç tutuldu. Hâlâ da öyle” diyen Toker, anlatmayı sürdürüyor:
– Babamı kaybettiğimizden beri her sene mevlitler okunur. Tekrar oruç tutulur, namaz kılınır. Kendimden bahsetmek istemem lakin dini görevlerimi kendime nazaran yaparım. İnancımız tamamdır. Artık söylüyorum artık bu duyuldu: Babamın yatak odasında, yatağının üzerinde Türkçe “Allah’ın dediği olur” yazılıydı. Ben doğduğum vakit o odada birinci o yazıyı gördüm. Babamı o odada kaybettik, o da en son o yazıyı gördü: “Allah’ın dediği olur.”
– Lakin hiçbir vakit dini siyasete yahut çıkarlarına alet etmedi. Yalnızca babam değil, o nesil bu hususta çok hassastı. Dininden kopmadılar lakin dini alet olarak kullanmadılar. En büyük günah dini siyasete alet etmek değil midir?
– Cumhuriyet’in birinci nesli Osmanlı’nın son neslidir. Hem çok iyi eğitim almışlar, hem de hayat içinde yönetimdeki eksiklikleri, yanlışlıkları çok iyi görmüşler. İşte bunun için aydınlanma ihtilallerini yaptılar.
– Babam muhalefete geçtiğinde bugün duyduğumuz tenkit ve hatta iftiralara gereken karşılıkları çok hoş verdi. Gerçeği eminim ki onlar da biliyorlar, bile bile söylüyorlar. Niçin? Seçmenlerini kandırmak için. Bizim yapmamız icap eden şey doğrusunu anlatmak. Ben siyaset yapmıyorum. İnönü Vakfı’ndaki arkadaşlarımla birlikte Atatürk’ün, ihtilallerin, Cumhuriyet’in ne olduğunu anlatmaya çalışıyorum. Siz gazetelerinizde birebir şeyleri yapmaya çalışıyorsunuz. Beni en sevindiren ise şuurlu ve hassas yurttaşlarımızın gereken yanıtları en iyi formda veriyor olması.
Sözcü
