NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, Letonya’nın başşehri Riga’da bir ortaya gelecek.
Toplantıda, başta Rusya olmak üzere ittifakın gündemindeki hususlar ele alınacak.
TÜRKİYE’Yİ ÇAVUŞOĞLU TEMSİL EDECEK
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in başkanlığında 30 Kasım ve 1 Aralık’ta düzenlenecek iki günlük toplantıda Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu temsil edecek. NATO toplantısının bir kısmına ittifak üyesi olmayan Ukrayna ve Gürcistan’ın dışişleri bakanları da katılacak.
Riga’daki toplantının ana gündem hususlarından birini Rusya’nın oluşturması bekleniyor. Bilhassa son haftalarda Rus ordusunun Ukrayna hududunda tahkimat yaptığına yönelik NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ve ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerin açıklamalarından sonra Rusya konusu NATO’nun gündemini daha fazla işgal etti.
KIRIM VE UKRAYNA HUDUDU
NATO yetkilileri, Rusya’nın 2014’te ilhak ettiği Kırım içinde ve Ukrayna hududunda yürüttüğü askeri faaliyetlerin şeffaf olmadığını ve soru işaretlerine yol açtığını lisana getiriyor.
Genel Sekreter Stoltenberg, Riga buluşması hakkında geçen hafta düzenlediği basın toplantısında, Rusya’nın Ukrayna hududunda tanklar, topçular, zırhlı birlikler, insansız hava araçları ve elektronik savaş sistemlerinin yanı sıra savaşa hazır birlikler bulundurduğunu söyledi.
SONDA 100 BİNE YAKIN RUS ASKERİ BULUNDUĞU VARSAYIM EDİLİYOR
Rusya’nın Ukrayna etrafındaki hareketliliği geçen baharda da dünyanın gündemine geldi. Nisan ayında bölgeye gönderilen Rus askeri sayısının 100 binden fazla olduğu belirtildi. ABD, Avrupa Birliği (AB) ve NATO’dan Rusya’ya yönelik sert yansılar geldi.
Askeri birliklerin tatbikat için bölgeye sevk edildiğini belirten Rusya Savunma Bakanlığı, nisan sonunda tatbikatlarının sona erdiğini ve askerlerin geri çekileceğini açıkladı. İstihbarat raporlarına dayandırılarak şu anda tekrar Ukrayna hududunda ve Kırım’da 90 bin ile 100 bin civarında Rus askeri bulunduğuna yönelik kestirimler yapılıyor.
ASKERİ YIĞINAK SÜRAT KAZANDI
Fikir kuruluşu Avrupa Dış Bağlantılar Kurulu’nun (ECFR) Kıdemli Siyaset Araştırmacısı Gustav Gressel, Rusya’nın askeri tahkimatının kasım başından bu yana sürat kazandığını belirtti.
Bu hareketliliğin özel olarak Ukrayna’yı amaç aldığını söz eden Gressel, açık kaynaklardan alınan bilgilerle Rus birliklerinin Ukrayna hududu yakınındaki Maslovka ve Rostov’da ağırlaştığını gördüklerini kaydetti.
Gressel, bu atağın muhtemelen Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesine nüfuz etme emeli taşıdığını savundu.
NATO: SONUÇLARI OLUR
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, son haftalardaki açıklamalarında sık sık Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhakının sonuçları olduğunu, Rusya’ya yaptırımlar uygulandığını hatırlatıyor.
NATO, misal bir durum Donbas’ta tekrar yaşanırsa bunun Moskova için “maliyetleri ve sonuçları” olacağını tabir ediyor. NATO yetkilileri, 2014’ten sonra ittifakın doğusundaki hava, kara ve deniz mevcudiyetinin artırıldığını, Karadeniz ve Baltık Denizi’ndeki güçlerin kuvvetlendirildiğini belirtiyor.
ABD: HER SEÇENEK MASADA
NATO’ya nazaran, bütün bu ögeler Rusya’nın Ukrayna’ya karşı güç kullanması halinde bunun sonuçları olacağını gösteriyor.
ABD idaresi de Rusya’nın atılımlarına karşı “her seçeneğin masada olduğu” bildirisini veriyor.
“PUTİN UKRAYNA VE BATI’YA BİLDİRİ VERİYOR”
Lakin kimi uzmanlar, Rusya’nın Donbas bölgesini işgal ve ilhak etmek için “acelesi olmadığı”, bölgenin aslında halihazırda Rusya tesiri altında olduğu görüşünü lisana getiriyor.
Niyet kuruluşu Avrupa Siyaset Merkezi’nden Kıdemli Analist Amanda Paul, Ukrayna sonundaki üzere faaliyetlerin Rusya’nın “hibrit taktiği” olarak yorumlayan uzmanlardan biri.
Paul, yaptığı değerlendirmede, “Burada gaye bölgede istikrarsızlık ve öngörülemez durumlar yaratmak. Tıpkı vakitte Ukrayna’ya güçlü bir ileti verme hedefi bulunuyor. Ayrıyeten bölgedeki ülkelere de ‘Rusya, bulaşmamanız gereken çok güçlü bir ülkedir’ iletisi veriliyor. Putin, bunu AB ve NATO’ya bu hususta hiçbir şey yapamayacaklarını göstermek için yapıyor.” dedi.
“PUTİN NEREDEYSE HER ŞEYİ YAPMAYA HAZIR”
Rusyla Devlet Lideri Vladimir Putin’in Ukrayna’yı tekrar Rusya’nın yörüngesine oturtmak istediği görüşünü lisana getiren Paul, “Putin, Ukrayna’nın AB’ye ve NATO’ya üye olma gayesinden, Euro-Atlantik entegrasyonu hayalinden vazgeçmesini istiyor. Putin, bu hedefe ulaşmak için neredeyse her şeyi yapmaya hazır.” değerlendirmesini yaptı.
DİYALOG İMKANI DARALDI
NATO, bir taraftan Rusya’ya karşı caydırıcılık ve savunmasını güçlü tuttuğu, başka taraftan diyaloğa açık olduğu iletisini veriyor.
Lakin ekim ayında NATO, Brüksel’de bulunan karargahındaki Rusya misyonundan 8 kişinin akreditasyonunu casusluk faaliyetleri yürüttükleri gerekçesiyle iptal etmiş, Moskova idaresi de karşılık olarak NATO’nun Moskova’daki ofisleri ile Rusya’nın NATO’daki misyonunu kapatmıştı. Bu nedenle 2014’te Kırım’ın ilhakından bu yana düşük seyreden diyalog imkanının daraldığı yorumu yapılıyor.
BELARUS-POLONYA SONUNDAKİ GÖÇMEN SIKINTISI
NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda masaya gelecek hususlardan biri de Belarus-Polonya hududundaki göçmen krizi olacak.
Başta Belarus’un komşuları Polonya, Litvanya ve Letonya olmak üzere AB ülkeleri, Minsk idaresinin bilhassa kimi Orta Doğu ülkelerinden binlerce kişiyi getirerek sona yığdığı, böylelikle bir göç krizi yaratarak AB’yi istikrarsızlaştırmaya çalıştığı suçlamasında bulunuyor.
Polonya üzere birçok AB ülkesi de Belarus’un bu krizi Rusya’nın dayanağıyla çıkardığı suçlamasını getiriyor. Rusya ise bu suçlamayı reddediyor.
LİTVANYA VE LETONYA ZİYARETİ
NATO ve AB idareleri, bu çerçevede Baltık ülkelerine olan dayanağı göstermek için NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesinde Litvanya ve Letonya’yı ziyaret etti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen’in her iki ülkeye birlikte düzenledikleri ziyaretler, Batı’nın Baltık ülkelerine dayanışma bildirisi verdi.
BATI BALKANLAR
NATO bakanlarının toplantısında Batı Balkanlar da konuşulacak. NATO’nun stratejik değerde gördüğü bölgede son devirde yaşananlar telaş kaynağı.
Kosova ile Sırbistan ortasında taşıtların hudut geçişleri nedeniyle yaşanan kriz ve Bosna Hersek’te Devlet Başkanlığı Kurulunun Sırp üyesi Milorad Dodik’in ayrılıkçı telaffuzları, NATO dışişleri bakanlarının masasında olacak.
Toplantının bu kısmına İsveç ve Finlandiya’nın dışişleri bakanlarının yanı sıra AB Dış İlgiler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de katılacak. NATO ve AB, böylelikle Batı Balkanlar’a birlikte takviye bildirisi vermiş olacak.
STRATEJİK KONSEPT VE AFGANİSTAN
NATO Dışişleri Bakanları, Riga’daki toplantıda ittifakın yeni Stratejik Konsepti’nin de birinci görüşmesini yapacak.
Yeni dokümanın 2010 yılında kabul edilmiş, halihazırda geçerli olan stratejik konseptin yerini alması öngörülüyor. Yeni Stratejik Konsepti’nin NATO’nun gereksinimlerine karşılık verecek biçimde güncellenmesi istikametindeki çalışma bakanlar seviyesinde Riga’da başlatılmış olacak.
Toplantıda, NATO’nun yaz aylarında çekildiği Afganistan’daki son durum da ele alınacak.
Ensonhaber
