Aralık 2019’da Çin’de ortaya çıkan corona virüsü dünyayı bir krize sürüklerken, salgını bitirebilmek için 1 yıl içerisinde aşılar geliştirildi. Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve ABD Besin ve İlaç Dairesi’nin (FDA) incelemelerinin akabinde pek çok aşı onay alarak dünya genelinde uygulanmaya başladı.
Ülkeler, aşılar daha üretim bandından çıkmadan ferdi mutabakatlar yaparken, bu durum aşı dağıtımındaki eşitsizliği körükleyen en kıymetli faktörlerden biri oldu. Gelir durumu yüksek ülkeler farklı ilaç şirketlerinden yüz milyonlarca doz aşı alırken, fakir ülkeler ise vatandaşları için önünü göremiyor.
ABD’nin saygın gazetelerinden New York Times, ABD’nin bu mevzudaki rolünü mercek altına aldı. Ülkede Pfizer-BioNTech ile Moderna’nın geliştirdiği aşı geniş çaplı olarak uygulanırken, Oxford-AstraZeneca aşısı tartışmaların gayesinde. Aşı çalışmalarının başında en önde gösterilen Oxford-AstraZeneca, Trump idaresi tarafından da mali takviye almıştı.
Bu kapsamda AstraZeneca’yla birinci muahede yapan ülkelerden biri olan ABD, şirketin ürettiği dozlara da öncelikli olarak sahip oldu. Lakin takip eden süreçte AstraZeneca aşısının müdafaa oranı ve yan tesirlerine yönelik kuşkuların artması, FDA tarafından onay çıkmasını da engelledi.
‘DÜNYANIN MUHTAÇLIĞININ ÜZERİNDE OTURUYOR’
Hal bu türlü olunca ABD’deki üretim tesisleri ve depolarda on milyonlarca doz AstraZeneca aşısı kullanılmadan beklemeye başladı. ‘ABD, dünyanın gereksinimi olan on milyonlarca doz aşının üzerinde oturuyor’ başlığıyla haberi duyuran New York Times, ABD’deki klinik testlerin sonuçları beklenirken, halihazırda aşıya onay vermiş ülkelerin çaresizce bekledikleri aktarıldı.
Yalnızca Ohio’daki AstraZeneca tesisinde 30 milyon doz aşının bekletildiğini yazan gazete, Beyaz Saray’daki sıhhat yetkililerinin üzerindeki baskının arttığını vurguladı. Gazeteye nazaran onay sürecinin gecikmesiyle, aşının öteki ülkelere gönderilmesi de masadaki seçeneklerden biri.
BREZİLYA VE AB’YE GÖNDERİLEBİLİR
Aşıya 70 ülkede onay verildiğini belirten AstraZeneca sözcüsü Gonzalo Viña, “Diğer ülkelerin hükümetlerinin, aşıların gönderilmesi için ABD idaresine ulaşmasını anlıyoruz. Biz de bu hususun dikkatlice kıymetlendirilmesi gerektiği daveti yaptık” dedi.
İsmini vermeden gazeteye konuşan Beyaz Saray yetkilileri, aşıyla ilgili kararın önümüzdeki haftalarda verilebileceğini söyledi. Dozların gönderilmesi üzerinde tartışılan yerler ise, salgının ABD’den sonra en sert vurduğu ülke olan Brezilya, Avrupa Birliği ya da Birleşik Krallık olarak öne çıkıyor.
10 ÜLKEDE DURDURULDU
Öte yandan AstraZeneca aşısıyla ilgili dün sıcak gelişmeler yaşanmıştı. Aşı olan kimi bireylerde kan pıhtılaşması olması üzerine 10 ülkede AstraZeneca aşısının uygulanması durduruldu. Bu ülkeler ortasında İtalya, Avusturya, Norveç, Danimarka, Estonya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, İzlanda ve Tayland yer alıyor.
Sözcü
