Pandemi öncesinde hastaneye başvuran çocukların yüzde 30’unda gelişimsel lisan gecikmesi sorunu görülürken, pandemi devrinde bu oran yüzde 65’lere çıktı. Bu artışın ardında en çok çocukların toplumsal ortamdan izole olmaları ve dijital ekran ile daha fazla vakit geçirmeleri yer alıyor.
Lisan ve Konuşma Terapisti Prof. Dr. Bülent Gündüz, 2 seneye yakın pandemi devrinde çocuklarda konutta kalma ve ailelerin çocuklarıyla etkileşiminde yetersiz kalmaları nedeniyle bilhassa 1-6 yaş kümesindeki çocukların lisan ve bağlantı sorunlarının arttığını söyledi.
“DİL GELİŞİMLERİNDE GECİKMELER OLDU”
Gündüz, pandemi periyodunda çocuklarda çok önemli etkileşim ve irtibat sorunları ile karşı karşıya kaldıklarını lisana getirerek, şöyle konuştu: “Pandemi öncesi sayılara ve istatistiklere baktığımız vakit bize başvuran 100 çocuktan 30 adedinde gelişimsel lisan gecikmesi sorunu görüyorduk. Lakin pandemi devrinde bu oranın yaklaşık yüzde 65’lere çıktığını gördük. Yani 2 katına kadar büyüyen bir sorunla karşı karşıyayız. Pandemi periyodunda ortaya çıkan irtibat ve etkileşim yetersizliği ile lisan sorunu 2 katına çıktı diyebiliriz. Sözel olarak kendini söz etmeye başlayan; 1-6 yaş ortasındaki tüm çocuklarda bu görülmeye başlandı; lakin en çok erken çocukluk evresi dediğimiz 1-3 yaş kümesi ortasındaki çocuklarda bu meseleyle karşı karşıya kaldık.”
Prof. Dr. Gündüz, bunun kıymetli sorun olduğuna dikkat çekerek, “Bu sorun etkileşim ve irtibat sorunlarının art planında sonuç olarak bir lisan gelişim sorunu ortaya çıkardı. Çocuklar bilhassa uyaran eksikliğine bağlı olarak, akran etkileşiminin yetersizliğine bağlı olarak ve tıpkı vakitte pandemi devrinde ailelerle bir arada meskenin içerisinde kalmalarına karşın anne ve babanın işe odaklanması nedeniyle ekrana kilitlenmiş olarak kaldıkları için çocukların lisan gelişimlerinde çok önemli gecikmeler oldu ve bu gecikmelerde çocukların tüm gelişim alanlarını olumsuz istikamette etkiledi. Yani pandemi çocukları çok önemli olarak etkileyerek maalesef lisan gelişimlerinde çok büyük sorunlara yol açtı.” diye konuştu.
“AİLELER FARKINDA OLMALI”
Prof. Dr. Gündüz, bu tip rahatsızlıkları bulunan çocukların kronolojik yaşları olan gerçek yaşları ile lisan yaşları ortasında farklılık ortaya çıktığına dikkat çekerek, “Gelişimsel lisan gecikmesi beraberinde birtakım problemlerin da işareti olabilir. Atipik otizm ya da gelişimsel bozukluklar üzere sorunların ön işareti de olabilir ve çocuk bilhassa pandemi periyodunda etkileşim bağlamında sıkıntılar yaşadığı için bu çeşit çocukları bu kapsamda kıymetlendirmek gerekir.” dedi.
Prof. Dr. Gündüz, ailelerin, çocuklarında bu problemlerden kaçmamaları gerektiğini belirterek, “Örneğin birtakım aileler ‘erkek çocuğu geç konuşur’ üzere bir anlayışla maalesef biraz bekliyorlar. Çocuklarımızın hayatındaki en kıymetli evre 0-2 ve 2-4 yaş aralığında nöroplastisitenin çok güçlü geliştiği periyotta çocuklarımıza bu imkanı tanımak lazım. Çocuk bu periyodu faal olarak geçiremediği taktirde bu maharetleri kazanmakta çok zorlanıyorlar. Birinci olarak aileler farkında olmalı, bu durumu kabullenmeli ve etkileşim bağlamında çocukları ile çok iyi oynayarak uzman takviyesi ile birlikte bu meselelerin çözülebileceğini unutmamaları lazım.” diye konuştu.
Ensonhaber
