TBMM Lideri Mustafa Şentop’un mesken sahipliğinde Afganistan, Irak ve Pakistan temsilcilerinin fiziki olarak iştirak ettiği; Rusya Federasyonu, Çin ve İran temsilcilerinin ise çevrim içi iştirakiyle yapılan ‘Terörle Uğraş ve Bölgesel Bağlantılılığın Güçlendirilmesi Dördüncü Parlamento Liderleri Konferansı’nın kapanış toplantısında, bütün ülkelerin oy birliğiyle 21 unsurdan oluşan Antalya Deklarasyonu kabul edildi. Kapanış toplantısında ülkelerin temsilcileri birer kıymetlendirme de yaptı.
SALGINA KARŞI İŞBİRLİĞİ
TBMM Lideri Mustafa Şentop tarafından okunan ve oy birliğiyle kabul edilen Antalya Deklarasyonu’nda, hükümetler, salgını denetim altına almaya yönelik dayanışma ve işbirliğini güçlendirmeye davet edildi.
Aşı geliştirme, üretme ve tedarik etmenin yanı sıra, corona virüsünün yayılmasının denetim altına alınmasında ve en iyi uygulamaları paylaşmak için ulusal sıhhat yetkilileri ortasında bilgi ve tecrübe alışverişinin teşvik edildiğini belirten Şentop, gelişmekte olan ve en az gelişmiş ülkeler ile bilhassa aşı tedariki açısından savunmasız kümelere çok taraflı finans kuruluşlarından daha fazla mali takviye davetinde bulundu.
“TERÖRİZM TÜM DÜNYA İÇİN ORTAK TEHDİT”
Salgının toplumlarda, terör örgütlerinin istismar etmeyi hedeflediği zafiyetleri artırdığına dikkat çekilen deklarasyonu okuyan Şentop, şöyle devam etti:
* Terörizmin tüm dünya için ortak bir tehdit olduğunu ve gayret için kapsamlı bir ortak strateji ile birlikte güçlü bir milletlerarası iş birliği gerektirdiğini kabul ediyoruz.
* Ayrıyeten terörizm ve organize hata ortasındaki bağı da dikkate alıyoruz. Hali ve tezahürleri ne olursa olsun terörizme karşı mücadelemizdeki kararlılığımızı söz ediyoruz ve isimleri, maksatları yahut kökenleri fark etmeksizin tüm terör örgütlerine ve bağlı kuruluşlarına karşı uyumlu gayretlere duyulan muhtaçlığın altını çiziyoruz.
“TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNÜ GAYE ALAN AKSİYONLARA KINAMA”
Terör örgütlerinin ülkelerin birliğini ve toprak bütünlüğünü gaye alan aksiyonlarını göz gerisi etmeye yahut legalleştirmeye yönelik her türlü çabayı kınadıklarını kaydeden Şentop, şöyle devam etti:
* Terörizmin rastgele bir din, milliyet, medeniyet, kültür yahut etnik kümeyle ilişkilendirilemeyeceğinin ve asla ilişkilendirilmemesi gerektiğinin altını çiziyoruz.
* Global ve bölgesel barış ve istikrarın sağlanması için, Cammu ve Keşmir ihtilafı da dâhil olmak üzere bölgedeki tüm çözülmemiş sıkıntıların ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu kararlarına uygun olarak çözülmesi gerektiği konusunda mutabık kalıyoruz.
* Hükümetlerin terörizmin propaganda ve finansmanını tesirli bir halde tedbire ve ortadan kaldırma sorumluluğunu hatırlatıyoruz. Üçüncü ülkelerin siyasetlerinin ve faaliyetlerinin, suikastlerin de dâhil olduğu terörizmle uğraşın engellenmesiyle sonuçlanan olumsuz tesirleri konusundaki derin telaşlarımızı söz ediyoruz.
* Terörist kümelerin hain aksiyonlarının mağdurlarına ve ailelerine başsağlığı dileklerimizi söz ediyoruz. Hükümetlerimize kapasite geliştirme gayretlerini ve iş birliğini artırmalarını tavsiye ediyoruz.
FATF’YE İKAZ
“TERÖRİZMİN KÖKLERİNE İNME TAAHHÜDÜMÜZÜ YİNELİYORUZ”
Şentop konuşmasına şöyle devam etti:
* Diyaloğu ve iş birliğini teşvik etme, muhtaçlık duyulan bütünleşik, kapsayıcı, istikrarlı, birbiriyle ilişkili ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasında değerli bir rol oynayan bölgesel ilişkililiği güçlendirme ve bunlara ilaveten terörizmin köklerine inme taahhüdümüzü yineliyoruz.
* Bir sonraki konferansı 2022’de Rusya Federasyonunda yüz yüze gerçekleştirmek konusunda mutabık kalıyoruz.
“TERÖR ORTAK TEHDİT”
Afganistan Halk Meclis Lideri Mir Rahman Rahmani, bölgesel birlik için bu cinsten toplantıların değerli olduğunu belirterek şunları söyledi:
* Herkesin bildiği üzere dünya yalnızca terör ve koronavirüsle gayret etmektedir ve el ele verip korunmalıyız. Bütün bölge ülkeleri birebir safta yer almalıdır.
* Terörizmi ortak bir halde ve hakikat tanımlamamız gerekiyor. Terör olgusu ortak bir tehdittir. Bölgemizden büsbütün kazımak için iş birliği yapmalıyız.
* Terörün yıkıcı tesirlerini ruhumuzun derinliklerinde hissediyoruz. Afganistan bölge ticaretinde çok parlak bir ticari geçmişe sahiptir. Bölgemizin Orta Asyaya bağlanmasında çok kıymetli bir rol oynayabiliriz.
DEĞERLİ BAHİSLERDE MUTABAKAT SAĞLANDI
Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Lideri Li Zhanshu, çok kapsamlı kıymetli mevzularda mutabakatlar sağlandığını belirterek şunları aktardı:
* Salgın bir sefer daha insanlığa çıkarların ortak olduğunu gösterdi. Birlikten ve omuz omuza çalışmaktan öteki bir sistemin olmadığını gördük. Açıklık, şeffaflık içinde bir arada kalkınmayı sağlayacağız. Memleketler arası adaleti savunacağız.
* İnsanlık için bunu yaparak adımlarımızı atacağız. Çin, yeni bir kalkınma paradigmasını da bu süreçte beraberinde getirecek. Ortak kalkınma maksatlarını ortak kazanımlarla yürüteceğiz. Birlikten kuvvet doğar.
“PANDEMİ ORTAK RİSKİ HATIRLATTI”
Pakistan Ulusal Meclis Lideri Asad Qaıser, pandeminin dünyayı değiştirdiğini belirterek şunları aktardı:
* Bize hatırlattı ki ortak risk ve sorumluluklar dünyasında yaşıyoruz. Bu kaideler, bizleri bir ortada durmak ve ortak çalışmamız için yollar bulmaya zorluyor. Böylelikle ekonomilerimiz canlansın.
* Aşırıcılık ve terörizmle uğraş için yeni yollar bulmalıyız. Bu manalı diyaloğumuzu sürdürmemiz gerekiyor. Hepimiz biliyoruz ki terörizm dinamiktir. Bununla uğraş etmek için yansıdan çok proaktif olunması gerekiyor.
* Ortak mahzurların üstesinden birlikte gelmemiz zaruriyet arz ediyor. Hepimizin hem şiddetin hem de yabancı işgalinin mağdurlarının sesi olması gerekir.
“DÜNYA BÜYÜK BİR KÖY GİBİ”
Siber güvenlik konusunun kıymetli bir konu olduğuna dikkat çeken Afganistan Senato Lider Yardımcısı Mohammad Akbar Stanıkzaı, şunları söyledi:
* Giderek ülkeler ortası iş birliği de gerektiren bir konu oldu. Ülkeler kendi güvenlikleri için el ele, omuz omuza hareket etmelidir. Bu bağlamda Çin, Türkiye ve Rusyadan daha fazla katkı ve dayanak beklemekteyiz.
* Kıymetli bir bölgedeyiz. Asırlardır burada yaşıyoruz, yaşayacağız. Birebir bölgenin insanları olarak bugün ilgilerimizi karşılıklı hürmet ile iş birliğimizi sürdürüp, gelecek kuşaklara bırakmalıyız.
* Dünya büyük bir köy üzere, her ülke bir öteki ülkeyle bağ içinde oldu, olacak. Daha uzaktaki ülkeler için kapı komşularımızı ihmal etmememiz gerekiyor.
“TERÖRÜN ÇOK FARKLI YÜZLERİ VAR”
İran İslami Müşavere Meclisi Dışişleri Komitesi Lideri Mojtaba Zonoori, terörün bir vekalet savaşı olarak yürütüldüğünü belirterek şunları söyledi:
* Şunu kabul etmeliyiz ki terörün çok farklı yüzleri var. Kibir ittifakı bölgeyi birbirine katıyor. İrana uygulanan yaptırımlar da bir terör çeşididir. Bölgenin artık turizmle anılması lazımdır. Dışarıdan beşerler buraya gelmeli ve burası güvenlikle anılmalıdır.
* Bölgedeki güvenlik eksikliği daima bu vekalet savaşlarından kaynaklanmaktadır. Terörün ortadan kaldırılması onlardan beklenmemelidir. Onlar bölgenin düşmanlarıdır. Buranın düşmanı olan insanlardan buranın güvenliğinin sağlanması nasıl beklenebilir.
* Tehlikeli birinden güvenlik lafları duymak inandırıcı olur mu? Hırsıza konutunuzun anahtarı verilir mi? Bölgemiz insanlarının güvenliği bizim anahtarımızdır ve bunu biz elimizde tutmalıyız. Açgözlü insanlara bu anahtarı vermek olur mu? Burada vekalet savaşlarıyla fırtına koparıyorlar, burada bulunmamaları gerekiyor.
“KÜÇÜK ÇOCUKLARIN BEYNİ YIKANIYOR”
Irak’ın komşu ülkelerin dayanaklarıyla topraklarını terör örgütü IŞİD’den kurtarmayı başardığını söyleyen Irak Temsilciler Meclisi Güvenlik ve Savunma Komitesi Lideri Muhammad Ridha Al Haidar, şöyle konuştu:
* Irak’a ne yazık ki terör kaynakları komşu Suriye’den sızıyor. Bağdat içerisinde son devirde bir terör saldırısı oldu. Birçok vatandaşımız şehit oldu. Bunun ardında yeniden Suriye’den sızmalar olmuştur. Irak bununla uğraş etmektedir.
* DAEŞ’e intisap eden şahısların ailelerinin sıkıntıları vardır. YPG-PYD’nin de Suriyede büyük bir sorun oluşturduğunu bilmemiz gerekiyor.
* Küçük çocukların alınıp beyinleri yıkanıyor. Memleketler arası toplum nezdinde ideolojilerle de uğraş edilmelidir.
SURİYEDEKİ ANAYASA SÜRECİ
Toplantıya çevrim içi katılan ve TBMM Lideri Şentop’a Türkçe olarak “Çok teşekkürler ağabeyciğim” diyen Rusya Federasyonu Dışişleri Kurulu Lideri Leonid Slutskiy, “Iraklı kardeşlerimize hitap ediyorum. Ülkelerimiz yerlerinde yeni bir çatışmaya müsaade etmeyeceğiz. Buna inanıyorum. Suriyedeki anayasa sürecini destekliyoruz. DAEŞ üzere örgütlere karşı muvaffakiyetler elde edildi” sözlerini kullandı.
Sözcü
