Zelzelenin akabinde İzmir’e giden CHP heyeti, düzenledikleri basın toplantısında çarpıcı değerlendirmeler yaptı. CHP Genel Lider Yardımcısı Seyit Torun, belediyelerin yaptığı kontrollerde sarsıntıda yıkılan üç bina dahil olmak üzere, yalnızca Bayraklı İlçesi’nde ‘çürük’ olduğu istikametinde toplam 208 bina ile ilgili hazırlanan raporların Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na bildirildiğini kaydetti ve “Neden gereği yapılmadı?” diye sordu. Torun şunları kaydetti:
“2010’da Bayraklı Belediyesi, Zelzele Etüt Merkezi kurarak, yalnızca Bayraklı’da değil öbür ilçelerde bulunan çürük ya da zelzeleye sağlam olmayan yapıları tespit etmiş. İzmir’de yaklaşık 11 binin üzerinde bina denetlenmiş. Bayraklı’daki 80 binanın oturulamaz durumda, 113 binanın ikinci küme güçlendirilmesi gerektiği, 15 binanın da birinci küme yani tamir edilmesi gerektiği istikametinde tespit etmiş. Bu binalardan Karagül sitesi, Doğanlar ve Rızabey apartmanları sarsıntıda yıkıldı. Bu binalarla ilgili tutulan raporlar, ilgili yerlere iletilmiş. Raporlar gerekli yerlere iletildiği halde ne yapıldı? Hangi önlemler alındı? Vazifelerini neden yapmadılar?”
Bayraklı Belediyesi, Rızabey Apartmanı’nı 2012’de inceledi. 25 Nisan 2012 tarihli raporda kolonlardaki çatlaklar, rutubetlenmeler, binanın yerindeki ezalar tek tek sayıldı.
YETKİ BAKANLIKTA
Torun, hasarlı ve riskli binalar konusunda yetkinin büsbütün Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nda olduğunu belirterek, “Bu hususta tam yetki bakanlığın. Belediyelerin ne ceza kesme ne de yıkım yetkisi bulunuyor” dedi. CHP Genel Sekreteri Selin Sayek Böke ise “Belediyelerimiz 130 uzmanını görevlendirmiş vaziyette. Belediye çadırları herkese açık. Halkımızın muhtaçlıklarını karşılamak üzere bir kriz sınırımız var. 444 40 35” sözünü kullandı.
Bayraklı Belediyesi, Doğanlar Apartmanı’nı iki yıl evvel inceledi. 27 Şubat 2018 tarihli raporda yerlerde bombeleşme, balkonlarda ayrılmalar, kolonlardaki problemler anlatıldı.
ÇEKİÇLE BİLE VURUNCA KOLONLAR DAĞILIYOR
Manisa’nın Soma İlçesin’de yaklaşık 20 gündür tazminatları için aksiyon yapan madencilerin oluşturduğu arama kurtarma takımı zelzele bölgesine giderek çalışmalara katıldı. Bağımsız Maden Çalışanları Sendikası Örgütlenme Uzmanı Başaran Aksu, Cumhuriyet’e madencilerin bölgedeki izlenimlerini şöyle aktardı:
“Aşina olduğumuz bir tablo. 1999 yılına nazaran müdahalede sürat artmış. Kaotik tablo da süratle aşıldı. Madenci arkadaşlar da şaşıra şaşıra çalıştılar. Çekiçle bile vurunca kolon toz oluyor. Dağılıyor. Tost olmuş bina. Etraftaki beşerler 5 saniye içerisinde binanın çöktüğünü söylüyorlar. Süratle çökmüş bina. İçeridekilere refleks gösterme bahtı da bırakmamış bina. Üzücü natürel. Binanın niteliklerini görünce yapı da yer de düşünceli. Hem binayı yapanların hem de burayı inşaata açanların bu ölümlerden sorumlu olmaları lazım.”
Barış Apartmanı’ndaki arama kurtarma çalışmaları sürüyor.
DOĞANLAR VE RIZABEY’İN ÇÜRÜK RAPORU VAR
İzmir’de Cuma günü yaşanan 6.9’luk sarsıntıda Bayraklı İlçesi’ndeki Doğanlar ile Rızabey apartmanları yerle bir oldu, çok sayıda canı kaybettik. Bayraklı Belediyesi’nin 2012 ve 2018’de bina sakinlerinin talebi üzerine inceleme yapıp her iki apartman için ‘çürük’ raporu verdiği ortaya çıktı. Mesken sahipleri ikaza karşın binaları tahliye etmemiş.
GÜÇLENDİRİLMİŞ
Hürriyet’in haberine nazaran rapordan sonra, Rızabey Apartmanı, yakın bir vakitte güçlendirilmiş. Yakınlarının enkazdan çıkarılmasını umutla bekleyen vatandaşlar, bu binanın dört yıl evvel zelzele tamiratını yapan firmanın yetkililerinin yargı önünde hesap vermesini istiyor. Zelzele uzmanları, sarsıntıda yıkılan binaların bulunduğu bölgeyi ‘gevşek zemin’ olarak tanımlıyor. Su düzeyinin yüksek olduğu, ekseriyetle eski bataklık yahut tarım alanı olan bölgelerde zelzelenin yıkım gücünü artıyor.
Sarsıntı vergileri nereye harcandı?
CHP Genel Lider Yardımcısı Ali Öztunç “1999’dan beri zelzele vergisi toplanıyor. Nereye harcandı? 18 yıldır devleti yöneten zihniyet, güçlü binalar için ne yaptı” dedi.
Sözcü
